Acemoğlu'ndan Kritik Demokrasi Uyarısı: Ekonomik Kriz Kapıda mı?
Ünlü ekonomist Daron Acemoğlu, demokrasi ve ekonomik kalkınma arasındaki ilişkiye dikkat çekerek önemli uyarılarda bulundu. Türkiye'nin içinde bulunduğu ekonomik kriz ve demokrasideki gerileme, geleceğe yönelik belirsizlikleri artırırken, Acemoğlu'nun açıklamaları bu tartışmaları daha da alevlendirdi.
Demokrasi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) görev yapan Prof. Dr. Daron Acemoğlu, İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen Türkiye Ekonomi Kurumu Bahar Konferansı’na katılarak önemli değerlendirmelerde bulundu. Acemoğlu, demokrasi ile ekonomik büyüme arasında güçlü bir pozitif ilişki olduğunu vurguladı. 60 yılı aşkın süredir yapılan araştırmaların, demokratikleşen ülkelerde kişi başına düşen gelirin önemli ölçüde arttığını gösterdiğini belirtti.
Acemoğlu, "Bir ülke demokrasiye geçtiğinde, diğer otoriter rejimlere kıyasla daha hızlı büyüyor. Bu yaklaşık 7–8 yıl sürüyor, ardından 13 yıl kadar süren güçlü bir büyüme patlaması yaşanıyor. Bu sürecin sonunda ise o ülke yaklaşık yüzde 15 ile yüzde 20 daha zengin hale geliyor" dedi. Demokrasiye sırt çeviren ülkelerde ise kişi başına düşen gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) yaklaşık yüzde 20 oranında azaldığını ifade etti.
Türkiye'nin Demokrasi Skoru ve Olası Etkileri
Acemoğlu, Türkiye'nin demokrasi skorundaki düşüşe de dikkat çekerek, "Türkiye bu konu için ilginç bir vaka çünkü V-Dem’e göre demokrasi skorunda en büyük düşüşlerden birini yaşadı. Türkiye’de hâlâ seçimler ve parlamenter yapı bulunsa da, medya bağımsızlığının ve muhalefet imkanlarının zayıflamasıyla demokratik kalite ciddi ölçüde zarar gördü" diye konuştu.
Columbia Üniversitesi Sürdürülebilirlik Merkezi Direktörü Prof. Dr. Jeffrey Sachs ise, uluslararası sermaye akışlarındaki dengesizliklere değinerek, düşük gelirli ülkelerin dış sermayeye erişimindeki zorluklara dikkat çekti. Sachs, uluslararası sermaye piyasalarının hala ABD doları merkezli olduğunu ve Türkiye'nin dış finansmana ihtiyaç duyan ülkeler arasında yer aldığını vurguladı.
Küresel Ekonomideki Gelişmeler ve Türkiye'nin Pozisyonu
İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Asaf Savaş Akat, küresel ekonomideki gelişmeleri değerlendirerek, mevcut hegemonun yeni sistem kurma çabasının Çin'i izole etmeye yönelik olduğunu belirtti. Akat, "Türkiye için yanlış pozisyon almak büyük fatura doğurur. Gerçekçi tahmin yapmak şart" dedi.
Daron Acemoğlu'nun demokrasi ve ekonomik kalkınma arasındaki ilişkiye dair uyarıları, Türkiye'nin geleceği açısından büyük önem taşıyor. Demokraside yaşanan gerilemenin ekonomik sonuçları göz ardı edilmemeli ve bu konuda adımlar atılmalıdır. Aksi takdirde, Türkiye'nin ekonomik krizi derinleşebilir ve geleceği belirsizliğe sürüklenebilir.
