Çocuklar Neden Konuşmuyor? Ekran Bağımlılığı Tehlikesi!
Gelişen teknolojiyle birlikte akıllı cihazların hayatımızdaki yeri artarken, bu durumun çocuklar üzerindeki etkileri de giderek daha fazla tartışılır hale geliyor. Özellikle akıllı telefon ve tabletlerle geçirilen uzun saatlerin, çocukların dil gelişimini olumsuz etkilediği belirtiliyor. Gelişimsel Pediatristi Uzm. Dr. Reyhan Tamer, bu konuda önemli uyarılarda bulunarak, erken müdahalenin önemine dikkat çekiyor.
Konuşma Gecikmesi: Belirtileri Nelerdir?
Ebeveynlerin dikkat etmesi gereken bazı önemli belirtiler bulunmaktadır. Dr. Tamer, "Eğer bir çocuk bir yaşına geldiğinde ismini tanımıyorsa veya bir buçuk yaşında hala kelime kullanmıyorsa, mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır" diyerek, erken teşhisin önemini vurguluyor. Konuşma gelişiminin bilişsel süreçlerle yakından ilişkili olduğunu belirten Dr. Tamer, gecikmelerin erken tedavisinin önemini vurguluyor. Ayrıca, çocuğun kelime sayısı yeterli gibi görünse de dikkati kolayca dağılıyorsa, bunun altında yatan nedenin çevresel uyaran eksikliği olabileceğini ekliyor.
Ekran Bağımlılığı ve Dil Gelişimi Arasındaki İlişki
Dr. Tamer'e göre konuşma gecikmesinin en yaygın nedenlerinden biri, akıllı telefon ve televizyon gibi ekranlardır. Bu cihazların sunduğu tek yönlü ve pasif uyarım, çocuğun ihtiyaç duyduğu karşılıklı sosyal etkileşimi sağlamaz. Dr. Tamer, “Ekranlar, çocukların sosyal etkileşim fırsatlarını kısıtlayarak dil gelişimlerini olumsuz etkiliyor" diyerek ebeveynleri uyarıyor. Bu nedenle, çocukların ekran başında geçirdiği sürenin kısıtlanması ve onlarla daha fazla etkileşimde bulunulması büyük önem taşıyor.
Erken Teşhis ve Müdahalenin Önemi
Çocuğun konuşmasında bir gecikme fark edildiğinde, 'bir-iki hafta daha bekleyelim' demek yerine vakit kaybetmeden bir uzmana danışmanın önemini dile getiren Dr. Tamer, "Erken teşhis, sadece dil sorunlarını çözmekle kalmaz, aynı zamanda gelecekte ortaya çıkabilecek psikolojik ve sosyal zorlukları da önleyebilir" diye konuşuyor. Bazen çocukların zamanında konuşsa bile artikülasyon (sesletim) sorunları yaşayabileceğine dikkat çeken Dr. Tamer, bu gibi durumlarda dil ve konuşma terapistleri veya çocuk nörologlarından destek almanın gerektiğini belirtiyor. Ebeveynlere, çocuklarının ekran süresini kısıtlamalarını; bunun yerine onlarla bol bol sohbet etmelerini, oyun oynamalarını ve kitap okumalarını öneriyor.
Konuşma gecikmesinin etkilerinin sadece dil becerileriyle sınırlı kalmadığını, aynı zamanda beyin gelişimini de olumsuz etkileyebileceğini söyleyen Dr. Tamer, “Yaşamın ilk üç yılı, beyin gelişiminin en hızlı olduğu kritik bir dönemdir. Bu süreçteki konuşma gecikmesi, çocuğun bilişsel ve sosyal gelişimini sekteye uğratabilir" uyarısında bulunuyor. Ancak, erken teşhis ve doğru müdahalelerle bu aksaklıkların aşılabileceğini de ekliyor. Ebeveynlerin bu konuda bilinçli olması ve çocuklarının gelişimini yakından takip etmesi, sağlıklı bir gelecek için büyük önem taşıyor.
