Donald Trump'ın gümrük vergisi kararları, ABD piyasalarında büyük bir sarsıntıya neden oldu. Artan fiyatlar endişesiyle Amerikalılar marketlere akın ederek temel ihtiyaç malzemelerini stoklamaya başladı. "Dua edin de hayatta kalalım" sözleri, durumun vahametini gözler önüne seriyor.
ABD'de Panik Havası: Marketler Neden Boşalıyor?
Trump'ın "Kurtuluş Günü" vergileri olarak adlandırılan uygulamaları, 2 Nisan'da duyurulmasıyla birlikte piyasalarda büyük bir tedirginlik yarattı. Fiyatların hızla artacağı korkusuyla birçok kişi, toptancılardan stok yapmak için şehrin uzak bölgelerine gitmekten çekinmedi. 48 yaşındaki Angelia Gonzalez, bu durumu yaşayanlardan sadece biri. Gonzalez, "Dua edin de hepimiz hayatta kalalım. Berbat bir durum. Ama elimizden geldiğince geçinmek zorundayız," diyerek yaşadığı endişeyi dile getirdi.
45 yaşındaki Julie Stump ise, "Çok endişeliyim ama şimdilik idare ediyorum. Evimde bir şeyler stoklayacak kadar yerim yok ama olsaydı stoklardım. Fiyatların artacağını ve işlerin bir süreliğine korkutucu bir hal alacağını hissediyorum," şeklinde konuştu. Bu ifadeler, Amerikalıların geleceğe dair belirsizlik ve korku içinde olduğunu gösteriyor.
Trump'ın Gümrük Vergisi Kararları Neler Getirecek?
Donald Trump, ticaret ortaklarına uygulanacak yeni gümrük vergilerini duyurmuş ve ardından 75'ten fazla ülkenin ticari sorunları çözmek için ABD ile iletişime geçtiğini belirtmişti. Gümrük vergilerini 90 gün süreyle askıya aldığını açıklayan Trump, "Bu ülkeler, ABD’ye hiçbir şekilde misilleme yapmadığı için, 90 günlük bir duraklama ve bu süre boyunca geçerli olacak yüzde 10’luk karşılıklı gümrük vergisi uygulamasının derhal yürürlüğe girmesine izin verdim," demişti.
Ancak, Çin'e uygulanan vergi oranını artırma kararı, durumu daha da karmaşık hale getirdi. Trump, "Çin’in dünya pazarlarına gösterdiği saygısızlık nedeniyle, Çin’e uygulanan gümrük vergisini derhal yürürlüğe girmek üzere yüzde 125’e yükseltiyorum. Çin, umarım yakın zamanda ABD’yi ve diğer ülkeleri sömürme dönemlerinin artık sürdürülebilir veya kabul edilebilir olmadığını anlayacaktır," ifadelerini kullandı.
Ekonomistler Uyarıyor: Fatura Tüketiciye Çıkacak!
Ekonomistler, ABD'de kullanılan tüketici ürünlerinin büyük bölümünün Çin'de üretildiğini ve bu üretimin hızla ikame edilemeyeceğine dikkat çekerek, tarifelerden asıl zararı Amerikan vatandaşlarının göreceği uyarısında bulunuyor. Sektör örgütleri de kaygılarını dile getiriyor. Ulusal İmalatçılar Birliği, tarifelerin üretim maliyetlerini artıracağını, yatırımları ve tedarik zincirlerini riske atacağını belirtiyor. Ulusal Perakende Birliği ise, tarifelerin faturasını yabancı ülkelerin değil, Amerikan tüketicilerinin ve ithalatçılarının ödeyeceğine işaret ediyor.
Piyasa araştırma kuruluşu Import Yeti'nin verilerine göre, ABD'nin en büyük perakende market zinciri Wall-Mart'ta satılan ürünlerin yüzde 60'ı Çin'den ithal ediliyor. Bu durum, fiyat artışlarının kaçınılmaz olduğunu gösteriyor.
Fiyatlar Ne Kadar Artacak? İşte Beklenen Zamlar
Yeni tarifelerin, ABD'de fiyatları yılda yüzde 2,3 artırarak ülkede bir hane halkına yılda ortalama 3 bin 800 dolar ek maliyet getireceği öngörülüyor. İşte bazı örnekler:
- Kamboçya'da üretilip ABD'de 24 dolara satılan bir bebek kıyafetinin fiyatı: 35,76 dolar
- Mısır'da üretilip ABD'de 39,98 dolara satılan bir kotun fiyatı: 43,98 dolar
- Pakistan'da üretilip ABD'de 17,99 dolara satılan bir futbol topunun fiyatı: 23,32 dolar
- Brezilya'dan ithal edilen ve ABD'de 8,30 dolara satılan bir bardak kahvenin fiyatı: 9,13 dolar
- Meksika'da üretilip ABD'de 31 bin 395 dolara satılan SUV model otomobilin fiyatı: 39 bin 244 dolar
Çin'e uygulanan tarife yalnızca yüzde 54'te kalsa bile, bu ülkede üretilip ABD'de 59 dolara satılan otomobil bebek koltuğunun fiyatı 90,86 dolara, 499 dolara satılan Playstation 5'in fiyatı 768,46 dolara ve 999 dolara satılan son model iPhone'un fiyatı 1538,46 dolara yükselecek. Bu durum, Amerikan tüketicisi için ciddi bir mali yük anlamına geliyor.
Sonuç: ABD Ekonomisi Zor Günler mi Bekliyor?
Trump'ın gümrük vergisi kararları, ABD ekonomisini belirsiz bir geleceğe sürüklüyor. Artan fiyatlar, tüketicilerin alım gücünü düşürürken, şirketler de belirsizlikten olumsuz etkileniyor. Ekonomistlerin uyarıları ve piyasadaki panik havası, ABD ekonomisinin zor günler geçirebileceğine işaret ediyor. Bu durumun uzun vadeli etkileri ise merakla bekleniyor.
