Yumurta Fiyatları Çakıldı! İşte Şok Düşüşün Nedeni
Yumurta fiyatlarındaki son gelişmeler tüketicilerin yakından takip ettiği bir konu haline geldi. Bir dönem kuş gribi, ihracat süreçleri ve Ramazan ayındaki talep artışı gibi faktörlerle rekor seviyelere ulaşan yumurta fiyatları, alınan önlemler ve yapılan düzenlemeler sayesinde önemli ölçüde geriledi. Özellikle sofralık yumurta ihracatında uygulanan kesinti miktarının artırılması ve bazı ülkelere yönelik ihracatların tamamlanması, fiyatlar üzerinde belirleyici bir etki yarattı. Son dönemde yumurta fiyatları, bir ay öncesine kıyasla yüzde 50-55 oranında düşüş gösterdi.
Yumurta Fiyatlarındaki Dalgalanmanın Nedenleri
Yumurta fiyatlarındaki artışın temel nedenlerinden biri, başta ABD olmak üzere bazı ülkelere yönelik ihracat beklentileri üzerinden yapılan spekülasyonlardı. Ramazan ayında tüketimin artması da bu yükselişi tetikleyen bir diğer faktör oldu. Ancak Ticaret Bakanlığı'nın fiyat istikrarını sağlama ve tüketicilerin uygun fiyatlarla yumurtaya erişimini kolaylaştırma amacıyla aldığı kararlar, bu durumu tersine çevirdi.
Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, ABD'deki yumurta krizi döneminde Türkiye'deki yumurtaların ihracata gideceği yönünde yanlış bir algı oluşturulduğunu belirtti. Bu süreçte bazı üreticilerin stok yapmaya yöneldiğini, bazı büyük marketlerin ise normalden fazla yumurta talep ettiğini ifade etti. Afyon, fiyat artışlarının üreticiden veya maliyetlerden kaynaklanmadığını, bazı küçük ve orta ölçekli marketlerin fırsatçı yaklaşımlarından kaynaklandığını vurguladı. Üreticiler olarak fahiş fiyat artışlarına tepki gösterdiklerini ve Ramazan ayında zam yapılmaması için kampanya başlattıklarını ancak bazı marketlerde bir koli yumurta fiyatının 270-280 liraya kadar yükseldiğine şahit olduklarını söyledi. Şu anda fiyatların normal seviyeye gelerek dengelendiğini ve piyasada bir koli yumurtanın 160-180 lira aralığında olduğunu belirtti.
Üretim ve İhracat Dengesi
İbrahim Afyon, Ramazan ayının da yumurta fiyatlarının yükselmesine katkıda bulunduğunu, ancak tüketimin normal seyretmesine rağmen bazı kasıtlı algılarla fiyatların artırıldığını ifade etti. Türkiye'de yumurta üretiminde herhangi bir sorun olmadığını vurgulayan Afyon, son 9 ayda üretimden çıkan sürülerinin tekrar üretime girdiğini ve bunun fiyatların gerilemesinde etkili olduğunu söyledi. Fiyatların zaten bir balon olduğunu ve şu anda dengeye geldiğini belirten Afyon, halkın doğru ürüne doğru fiyatı vermesini arzu ettiklerini ve hiçbir yumurtanın diğerinden daha az değerli olmadığını söyledi. Yumurta üretiminin tüketimi ve ihracatı karşılayacak seviyede olduğunu da sözlerine ekledi.
Kuş Gribinin Etkisi ve İhracat Kısıtlamaları
Türem Yumurta AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Kaya da kuş gribinin etkisine dikkat çekti. Ekim 2024'te ortaya çıkan kuş gribi vakalarının kademeli olarak yumurta fiyatlarına yansıdığını söyledi. Ramazan ayının da fiyatların artmasında etkili olduğunu belirten Kaya, daha sonra yumurtaya ihracat kısıtlaması getirilmesinin fiyatların hızla düşmesine neden olduğunu ifade etti. İhracata ilişkin fon kesintisi uygulamasının devam etmesi halinde fiyatların daha da düşeceğini vurgulayan Kaya, fiyat düşüşlerinin bir hafta sonra marketlerdeki reyonlara yansıdığını belirtti. İhracat kısıtlamasının devam etmesi durumunda düşüşün de devam edeceğini, zira "small" yumurtaların tamamının ihraç edildiğini ve iç piyasada tüketici tarafından tercih edilmediğini söyledi.
Yumurta fiyatlarındaki bu düşüş, tüketiciler için olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir. Ancak sektör temsilcileri, ihracat politikalarının ve üretim dengesinin korunmasının, fiyat istikrarının sürdürülebilirliği açısından büyük önem taşıdığını vurguluyor. Kuş gribi gibi beklenmedik durumların da fiyatlar üzerindeki etkisini azaltmak için gerekli önlemlerin alınması gerekiyor. Fiyatlardaki bu dalgalanmaların önüne geçilmesi ve istikrarlı bir piyasa ortamının sağlanması, hem üreticilerin hem de tüketicilerin menfaatine olacaktır.
