Salatanızdaki Gizli Tehlike! Mikroplastikler Vücudunuza Nasıl Giriyor?
Avustralyalı çevresel biyoteknolog Joseph Boctor liderliğindeki bir ekip, yaklaşık 200 bilimsel çalışmayı inceleyerek plastiklerin ve yapımında kullanılan kimyasalların tarım arazilerine ve taze ürünlere nasıl karıştığını ortaya koydu. Araştırmalar, Avrupa ve Kuzey Amerika'da her yıl yüz binlerce ton mikroplastiğin tarım topraklarına karıştığını gösteriyor. Bu durum, tükettiğimiz sebzeler ve dolayısıyla sağlığımız için ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Mikroplastiklerin Kaynakları Neler?
Mikroplastikler bitkilere çeşitli yollarla ulaşabiliyor. Bunlardan bazıları şunlar:
- Bitki hücrelerinin dışarıdan madde alımı (endositoz)
- Yaprak gözeneklerinden doğrudan emilim
- Kökler yoluyla su alımıyla taşınma
Boctor, "Bu mikroplastikler, gıda üreten toprakları bir plastik çukuruna çeviriyor," diyor. Özellikle plastik örtüleme yöntemi, yabancı otları engellemek ve nemi korumak için yaygın olarak kullanılsa da, topraklardaki mikro ve nanoplastiklerin ana kaynağı haline geldi. Ayrıca kanalizasyon çamuru, biyokatılar ve organik gübreler de tahıl ve sebzelerimizde bulunan mikroplastiklerin kaynakları arasında yer alıyor.
İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri
Araştırmalar, mikroplastiklerin küresel mahsul verimini ve insan sağlığını etkileyebileceğini gösteriyor. İnsan vücudunda mikro ve nano boyutlu plastik parçacıklar, çeşitli sağlık sorunlarıyla ilişkilendiriliyor:
- Erkeklerde doğurganlık sorunları
- Kalp ve damar hasarı
- Hormon bozuklukları
- Beyin sinir hücresi dejenerasyonu
- DNA hasarı
Özellikle endişe verici olan ise, plastik üretiminde kullanılan maddelerin plasenta yoluyla anneden bebeğe geçebildiğinin ortaya çıkması. Bu durum, gelecek nesillerin sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Hangi Kimyasallar Tehlikeli?
Endişe verici plastik katkı maddeleri arasında hormon ve üreme sorunlarıyla bağlantılı olan ftalatlar ve kanser riski artışı ile ilişkilendirilen, kemirgenlerde karaciğer, tiroid, üreme ve bağışıklık sistemleri üzerinde toksik etkileri bulunan PBDE'ler (polibromlu difenil eterler) bulunuyor.
Boctor, "Bu inceleme, bu sinsi tehlikeyi gündeme getirmeyi ve düzenleyicilere ışık tutmayı amaçlıyor. Plastik krizi kontrolsüz ve insan sağlığı risk altında" diyor. "Bunlar uzak ihtimaller değil; biyolojik sistemlerde sessizce ve sistematik bir şekilde gelişiyorlar."
Mikroplastiklerin tarım ürünleri yoluyla insan vücuduna girmesi, göz ardı edilmemesi gereken ciddi bir sorundur. Bu durum, hem mahsul verimini hem de insan sağlığını olumsuz etkileyebilir. Araştırmalar, bu maddelerin doğurganlık sorunlarından hormon bozukluklarına kadar çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceğini gösteriyor. Bu nedenle, mikroplastik kirliliğinin kaynaklarının azaltılması ve bu konuda farkındalık yaratılması büyük önem taşıyor. Tüketiciler olarak, sürdürülebilir tarım uygulamalarını destekleyerek ve plastik kullanımını azaltarak bu sorunun çözümüne katkıda bulunabiliriz.
