ABD Başkanı Donald Trump döneminde uygulanan yüksek gümrük vergileri, özellikle Çin'den ithal edilen teknoloji ürünlerini hedef alarak hem tüketiciyi hem de üreticiyi olumsuz etkilemeye hazırlanıyor. Sektör temsilcileri, akıllı telefonlar, bilgisayar donanımları gibi ürünlerde %15 ila %25 arasında fiyat artışı bekliyor. Bu artışın temel nedeni, bu ürünlerin büyük bir kısmının Çin'de üretilmesi ve ham madde maliyetleri ile lojistik giderlerinin vergilerle birlikte yükselmesi.
İnternet Kesintileri Kapıda mı?
Sadece bireysel teknoloji ürünleri değil, internet altyapı hizmetleri de bu zamlardan nasibini alacak gibi görünüyor. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık'a göre, özellikle ABD merkezli donanım üreticilerinin ürünlerini kullanan internet servis sağlayıcıları, yeni ekipman temininde zorluklar yaşıyor. Bu durum, özellikle 5G altyapısına geçiş sürecinde maliyetleri önemli ölçüde artıracak. Kırık, internet erişim ücretlerinde %10 ila %20 arasında bir artış öngörüyor ve buna bağlı olarak internet kesintilerinin yaşanabileceği konusunda uyarıyor.
Çin Bağımlılığı ve Zamlar
Bu durumun hem bireysel kullanıcıları hem de şirketleri etkileyeceğini belirten Kırık, şu önemli noktalara dikkat çekiyor:
- Bulut sistemleri
- Veri merkezleri
- Siber güvenlik altyapıları
Bu sistemlerin de bu ekipmanlara bağımlı olduğunu vurguluyor. Akıllı telefon, tablet, PC, oyun konsolu gibi tüketici elektroniği ürünlerinde ise fiyat artışlarının daha yüksek olabileceğini, özellikle üretim sürecinde Çin'e bağımlılığı yüksek olan ürünlerde %20 ila %30 oranında zamlar görülebileceğini belirtiyor. Bu durum, tüketicilerin ürün yenileme alışkanlıklarını değiştirebilir. Eskiden iki yılda bir telefon değiştiren kullanıcılar, bu süreyi 3-4 yıla çıkarabilirler. Bu durum piyasadaki nakit akışını yavaşlatırken, firmaların satış hacmini de olumsuz etkileyebilir.
Donanım maliyetlerindeki artış, yazılım geliştirme ve test süreçlerini de etkiliyor. Girişimlerin altyapı ve test ekipmanı maliyetlerinde %15-20 civarında bir artış yaşanabilir.
Yerli Üretim İçin Bir Fırsat mı?
Türkiye açısından bu maliyet artışları, yerli üretim için bir fırsat yaratabilir mi? Ali Murat Kırık'a göre, akıllı telefon, tablet, bilgisayar, oyun konsolu gibi ürünlerde yaşanacak maliyet artışları, ithalat yoluyla teknolojiye erişimi zorlaştırırken, internet altyapısı ve dijital hizmetlerde de bu maliyet artışlarının yansımaları görülecektir. Ancak, artan vergiler Türkiye'de yerli üretimi ve teknolojik altyapının geliştirilmesini teşvik edebilir. Yerli üretim ve Ar-Ge yatırımlarının desteklenmesi, uzun vadede teknoloji pazarında bağımsızlık sağlanmasına katkıda bulunabilir. Bu nedenle, devlet ve özel sektör işbirliğine giderek, yerli teknoloji üretimini artırmaya yönelik adımlar atılması, Türkiye'nin rekabet gücünü yükseltebilir.
Sonuç olarak, teknoloji ürünlerine gelen zamlar, tüketicileri ve işletmeleri olumsuz etkileyecek gibi görünüyor. Ancak, bu durum aynı zamanda Türkiye için yerli üretim ve teknolojik bağımsızlık için bir fırsat sunuyor. Doğru stratejilerle, bu zorluğun üstesinden gelinebilir ve ülke ekonomisine katkı sağlanabilir.
