Letonya'dan Şok Karar: İstanbul Sözleşmesi'nden Çekildi!
Letonya Parlamentosu, kadınlara yönelik şiddetle mücadelede uluslararası bir standart olarak kabul edilen İstanbul Sözleşmesi'nden çekilme kararı alarak şaşkınlık yarattı. Bu karar, hem ülke içinde hem de uluslararası alanda geniş yankı uyandırdı ve tartışmaları beraberinde getirdi. Peki, Letonya neden böyle bir karar aldı ve bu kararın sonuçları neler olacak?
Letonya'nın İstanbul Sözleşmesi'nden Çekilme Gerekçesi
Sözleşmeden çekilme kararını destekleyenler, belgenin Letonya'nın geleneksel değerlerine aykırı bir cinsiyet kavramı içerdiğini ve günlük yaşama müdahale eden yabancı bir ideolojiyi temsil ettiğini savunuyorlar. Bu görüşe göre, İstanbul Sözleşmesi, ülkenin kültürel ve sosyal yapısına uygun olmayan unsurlar barındırıyor ve bu nedenle kabul edilemez.
Yeşiller ve Çiftçiler Birliği Partisi Milletvekili Gunars Gutris ise, çekilme kararının aile içi şiddeti hiçbir şekilde etkilemeyeceğini iddia ediyor. Gutris, "Bu durum aile içi şiddeti hiçbir şekilde etkilemeyecek" şeklinde bir açıklama yaptı, ancak bu açıklama kamuoyunda tam olarak karşılık bulmuş değil.
Karşı çıkanlar ise bu kararın kadın hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği açısından büyük bir gerileme olduğunu vurguluyorlar. İstanbul Sözleşmesi'nin, kadına yönelik şiddetle mücadelede önemli bir araç olduğunu ve bu sözleşmeden çekilmenin, şiddet mağdurlarının korunmasını zayıflatacağını belirtiyorlar.
İstanbul Sözleşmesi Nedir?
İstanbul Sözleşmesi, Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan ve kadına yönelik şiddet ile aile içi şiddeti önleme ve bunlarla mücadele etmeyi amaçlayan bir insan hakları sözleşmesidir. Tam adı "Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi" olan bu belge, 2011 yılında İstanbul'da imzaya açıldığı için "İstanbul Sözleşmesi" olarak anılmaktadır. Sözleşme, kadına yönelik şiddeti bir insan hakları ihlali olarak tanımlar ve devletlere bu konuda önleyici tedbirler alma, mağdurları koruma ve failleri cezalandırma yükümlülüğü getirir.
- Şiddetin önlenmesi için eğitim ve farkındalık çalışmaları yapmak
- Mağdurlara yönelik destek hizmetleri sunmak
- Şiddet faillerini cezalandırmak
- Cinsel taciz, tecavüz, zorla evlendirme gibi suçları yasal olarak tanımlamak
Türkiye, İstanbul Sözleşmesi'ni ilk imzalayan ve onaylayan ülkelerden biri olmasına rağmen, 2021 yılında sözleşmeden çekilmişti. Bu karar da hem Türkiye'de hem de uluslararası alanda büyük tartışmalara yol açmıştı.
Kararın Olası Sonuçları
Letonya'nın İstanbul Sözleşmesi'nden çekilme kararının, ülkedeki kadın hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları üzerinde önemli etkileri olması bekleniyor. Sözleşmenin sağladığı koruma mekanizmalarının ortadan kalkması, kadına yönelik şiddetle mücadelede zafiyetlere yol açabilir. Ayrıca, bu karar, diğer ülkelere de emsal teşkil ederek, İstanbul Sözleşmesi'nin uluslararası düzeydeki etkinliğini azaltabilir.
Bu kararın ardından Letonya'da sivil toplum kuruluşları ve insan hakları savunucuları, hükümete kararı yeniden gözden geçirmesi çağrısında bulunuyor. Uluslararası kuruluşlar da Letonya'yı İstanbul Sözleşmesi'ne geri dönmeye ve kadın haklarını korumaya davet ediyor.
