Türkiye'de Alarm Veren 30 Fay Hattı! Deprem Yaklaşıyor Mu?

Türkiye'yi sarsan Kahramanmaraş depremlerinin ardından, deprem uzmanları ülke genelindeki fay hatlarını incelemeye aldı. Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, yaptığı açıklamada, Türkiye'de "deprem üretme zamanı gelmiş" 30 fay hattı tespit ettiklerini duyurdu. Bu açıklama, ülke genelinde büyük bir tedirginliğe yol açtı.

Türkiye'deki Sismik Boşluklar ve Deprem Riski

Prof. Dr. Sözbilir, 1996 yılında yapılan bir çalışmada 15'e yakın deprem üretmemiş fayın tespit edildiğini ve bugüne kadar bunların 6'sının kırıldığını belirtti. 2023 Kahramanmaraş depremlerinin ardından başlatılan çalışmalarda ise 485 fayın incelendiğini ve bunların içinde "sismik boşluk" olarak adlandırılan, deprem üretme zamanı gelmiş fayların tespit edildiğini vurguladı. Peki, bu sismik boşluklar nerelerde bulunuyor ve hangi bölgeler risk altında?

• İstanbul: Güneydeki Kumburgaz, Adalar ve Avcılar segmenti.
• Batı Anadolu: İzmir'de Tuzla, Gökçeyazı segmentli Balıkesir, Eskişehir fayları.
• Orta Anadolu: Tuz Gölü, Kayseri-Erciyes ve Erkilet fayları.
• Kuzey Anadolu Fayı: Erzincan, Bingöl tarafındaki Yedisu Fayı.
• Doğu Anadolu: Malatya, Ovacık fayları.
• Güneydoğu Anadolu Bindirme Kuşağı: Şirvan, Cizre ve Yüksekova fayları.

Fayların Deprem Üretme Potansiyeli Nasıl Belirleniyor?

Prof. Dr. Sözbilir, fayların deprem üretme potansiyelini belirlemede kullanılan yöntemleri şöyle açıkladı:

1. Son 125 yılda gelişen depremler: Deprem olmayan faylar, stres biriktirdiği için riskli kabul ediliyor.
2. Paleosismoloji: Fayların geçmişte ürettikleri depremler incelenerek, deprem tekrarlama aralıkları belirleniyor.
3. En son depremden geçen süre: Bu süre, deprem tekrarlama aralığına ne kadar yakınsa, deprem olasılığı o kadar yüksek oluyor.

Bu kıstaslar doğrultusunda yapılan değerlendirmeler sonucunda, Türkiye genelinde 30 fayın her an deprem üretebilecek durumda olduğu tespit edildi.

Riskli Bölgelerde Yapılması Gerekenler

Prof. Dr. Sözbilir, hazırladıkları raporları ilgili belediyelere teslim ettiklerini ve bu faylar üzerindeki yapılaşmanın engellenmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca, mevcut yapı stokunun incelenerek, hasar alma yüzdesi yüksek olan binaların kentsel dönüşüm kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. "Fay sakınım bandı" uygulamasıyla, fay hatları üzerindeki yapılaşmanın kısıtlanması büyük önem taşıyor.

Türkiye'nin deprem kuşağında yer aldığı gerçeğiyle yüzleşmek ve gerekli önlemleri almak, olası bir felaketin etkilerini en aza indirmek için hayati önem taşıyor. Uzmanların uyarılarını dikkate alarak, bireysel ve toplumsal olarak bilinçlenmek, depremle yaşamayı öğrenmek ve güvenli yapılar inşa etmek, geleceğimiz için yapabileceğimiz en önemli yatırımlardan biridir.